Ang diborsiyo sa Islam ay higit na
iba kung ikukumpara sa ibang mga relihiyon, lalung lalo na sa Kristiyanismo
dahil hindi lahat ng Kristiyanong bansa ay sang-ayon sa konsepto ng diborsiyo.
Isa nang halimbawa nito ang bansang Pilipinas (maliban na lamang kung ikaw ay
isang Muslim). Sa katunayan, sa kabila ng pagpayag ni Allah, higit pa ring
iniiwasan ng mga Muslim ang pakikipagdiborsiyo dahil ito ang pinakaayaw ng
kanilang diyos.
Ayon
sa BBC (2014), tanggap ng mga Muslim ang pakikipagdiborsiyo dahil hindi umano
maiiwasan ang mga problema sa pag-aasawa. Ilan sa mga batayan sa paghahain ng
diborsiyo sa Islam ay ang pagpapatunay na walang kakayahan ang lalaki na
buhayin ang kanyang pamilya o di kaya ay ang kabiguan nito na sustentuhan ang
kanyang asawa’t mga anak. Inaasahan rin ang maayos na pakikitungo sa pagitan ng
mag-asawa, kaya naman ang pagmamaltrato ay maaari ring maging basehan sa
pakikipagdiborsiyo. Kinakailangang sundin ng babaeng asawa ang anumang hiling
ng kanyang kabiyak dahil ito ang nagpapatibay sa kanilang pagsasama. Tungkulin
rin niyang bigyan ng anak ang lalaki dahil ito ay sumisimbolo sa kanilang
pagiging buo bilang mag-asawa. Ang hindi pagsunod sa alin man nito ay isa ring
batayan sa pagsasampa ng diborsiyo.
Gayunpaman, may pinagkaiba pa rin
ito sa batayan ng Fashk o annulment
sa Islam. Una na rito ay ang di-regular at ipinagbawal na kasal, tulad na
lamang ng pag-aasawa ng hindi kapwa Muslim. Posible rin ang Fashk
kung ang asawa ay naging Muslim lamang sa pamamagitan ng konbersyon na nangyari
pagkatapos ng kasal. Kaugnay rito, maaaring maging batayan ng pakikipaghiwalay ang
pagpalit o pagtalikod sa relihiyong Islam ng babae o ng lalaking asawa, matapos
ikasal sa ngalan ni Allah. Panghuli, kung ang lalaki ay nabigong kumpletuhin ang
pag-aasawa sa pamamagitan nang pakikipagtalik sa kanyang pinakasalan, may
kapangyarihan ang babaeng asawa na magsamapa ng Fashk. Kinakailangan niyang magtalaga o magbigay sa hukom ng mga testigong
makapagpapatunay nito upang hindi mapawalang-bisa ang kanyang hinaing
annulment.
![]() |
| Mula sa Google Images |
Ang
diborsyo sa Islam ay maisasagawa lamang kapag wala na talagang solusyon para sa
mag-asawa pagkatapos ng panahon ng panghuhusga at pagmumuni-muni. Ito ay pinakahuling
opsyon sapagkat banal ang pag-iisang dibdib sa relihiyong Islam. Ngunit pinapayagan
naman ni Allah ang diborsyo kung ito ay talagang kinakailangan dahil ayaw niyang
nagluluksa ang kanyang mga tao. Sa proseso ng diborsyo sa Islam, kinailangang bigyang
halaga ang dalawang kampo, at kung may anak ang madidiborsiyo, ang mga bata
dapat ang unang prayoridad. Dapat din maghiwalay nang maayos ang dalawa at nang
hindi puno ng galit, dahil sinasabi ni Allah na dapat maghiwalay nang may
kabutihan sa puso.
Ang
lalaki ay may karapatang makipagdiborsyo sa kanyang asawa sa mga rasong tulad ng
problema sa pera o dahil hindi na niya kaya. Ito ay tinatawag na Talaq, at pwede ito sa paraan ng
pananalita o pagsusulat. Pagkatapos pangunahan ng lalaki ang pakikipagdiborsiyo,
daraan ang babae sa tinatawag na “iddat”
o ang panahon ng paghihintay. Sa panahong ito, bawal sila magkaroon ng sekswal na
relasyon, ngunit pinahihintulutan pa ring manatili ang babae sa bahay ng lalaki.
Maaari din sa oras na ito na kunin muli ng lalaki ang kanyang asawa sa pagsabi
ng “ipapabalik na kita sa akin” o “I take
you back”, o sa pisikal na paraan ng pagtatalik o kahit anong sekswal na gawain.
Ang iddat sa Talaq ay tatlong buwan dahil kagustuhan ni Allah na dumaan muli ang
lalaki sa isang pagninilay na kunin muli ang kanyanga sawa. Kung matapos ang tatlong
buwan at hindi pa rin kinuha ng lalaki ang kanyang asawa, sila ay ganap nang hiwalay.
Sa
proseso ng Talaq, kinakailangang kumpletuhin
ang mga dokumento para sa diborsyo at ipadala sa Islamic Shari’a Council. Nakalagay dapat dito ang mga dahilan kung bakit
gustong makipagdiborsiyo ng lalaki, at lahat ng impormasyon tungkol sa babae.
Pagkatapos itong ipa-rehistro ng konseho, magpapadala sila ng talaqnama sa lalaki at kailangan niyang itong
pirmahan sa harap ng dalawang testigo. Pagkatapos nito, magpapadala naman ng sulat
ang konseho sa babae para makakuha ng sagot. Kung walang pagtugon,
kinakailangang tiyakin ng lalaki kung tama ang nailagay niyang impormasyon tungkol
sa kanyang asawa. Kapag lahat ng hakbang sa proseso ay naisagawa, magbibigay ng
dalawang orihinal na kopya ng dokumento sa diborsyo: ang isa ay ipapadala ng konseho
sa babae kasama na ang halagang ‘dower’,
at yung pangalawa ay para sa lalaking nag-demanda ng Talaq.
May
karapatan rin ang mga kababaihan na makipagdiborsiyo at ito ay tinatawag na “Khul’a”. Kapag ang babae ang humingi ng diborsyo,
kailangan niyang ibalik ang perang binayad ng kanyang asawa niya noong kasalan nila.
Ngunit, sinasabis a banal na aklat ng Quran
na hindi kanais-nais sa mga kalalakihan na kunin ang kanilang mga niregalo. Isinasagawa
lamang ito kung ang dalawang kampo ay natatakot na hindi nila mapapanindigan ang
mga naibigay ni Allah na mga limitasyon. Ang “idda” o ang panahon ng paghihintay sa Khul’a ay tumatagal ng isang buwan lamang.
Maaari
ding maghain ng petisyon ang babae sa pakikipagdiborsyo niya sa kanyang asawa sa
isang hukom at magbigay ng katibayan na ang kanyang asawa ay hindi pinapanindigan
ang kanyang mga responsibilidad. Ang hukom ang magdedesisyon kung sang-ayon ba ito
sa batas ng lupa at sa mga ebidensyang naihain sa kanya. Kinakailangan rin magpresenta
ng mag-asawa sa korte ng mga dokumento para sa pakikipagdiborsiyo at dumalo sa mga
pagdinig. Katulad ng proseso ng diborsyo sa Islam, dadaan pa rin ang mag-asawa sa
tatlong buwan ng paghihintay bago maging ganap ang diborsyo.
Sa
batas ng Islam, malawak ang kapangyarihan ng mga kalalakihan sa pangunguna ng
diborsiyo. Hindi nila kinakailangan ng batayan o grounds upang simulan ito. Maaari nilang pangunahan ang pakikipagdiborsiyo
sa pagsabi lamang ng katagang “talaq”
nang tatlong beses. Kung ikukumpara naman sa mga kababaihan na mayroon lamang limitadong
kakayahan na makipagdiborsiyo, malayong-malayo at malaki ang pinagkaiba nila, dahil
ang mga kababaihan ay maaaring maharap sa problemang pampinasyal at legal. Base
sa batas ng shari’a, kinakailangan munang
mapatunayan ng babae na hindi napunan ng kanyang asawa ang kanyang mga pangangailangan
(pisikal, pagkain, at tahanan) bago kilalanin ang kanyang pakikipagdiborsyo.
Kung ang pag-uusapan naman ay ang paghahati
ng mga pag-aari, salungat sa paniniwala ng karamihan, mas sinasang-ayunan nito ang
mga kababaihan kumpara sa mga kalalakihan. Sa proseso ng diborsiyo, ang mga pag-aari
ng babae ay hindi maaaring hatiin. Kung ano man ang kanyang natanggap bago at
sa panahon ng mismong pagsasama ay mananatiling kanya, matapos man ang kanilang
pagsasama. Hinahadlangan nito ang posibleng pananamantala ng kalalakihan sa ari-arian
at kayaman ng kanyang asawa. Sa kabilang banda, ang pag-aari naman ng lalaki ay
mahahati kung ang diborsiyo ay masusunod ayon sa kontrata ng kasal ng
mag-asawa.
Sa
kabila ng pagtatapos ng kanilang pagsasama, ang mga kababaihan ay may karapatan
pa rin sa suporta at tulong mula sa kanyang dating asawa kung kanyang kinakailangan.
Nakaayon ito sa mga tagubilin kung ang diborsiyo ay nangyari bago pa man ang seremonya
ng kasal at bago o matapos ang pagbibigay ng dowry o ang binabayaran ng isang lalaki sa pamilya ng babae upang mapakasalan
ito.
Sa kabuuan, ang diborsyo sa Islam ay kakaiba nga kumpara sa ibang relihiyon. Ang diborsyo ay pinayagan ni Allah dahil sa kaisipang hindi maiiwasan ang pagkakaroon ng problema ng walang solusyon ng mga mag-asawa. Kung ikukkumpara ang Fashk sa diborsyo ay kadalasang nangyayari kung ang mag-asawa ay magka-iba ng relihiyon o tinalikuran ang pagiging isang Muslim, hindi tulad sa Talaq na mas sinesentro ang mga issue sa pagitan ng pagsasama ng mag-asawa. Ang diborsyo sa Islam ay maisasagawa lamang kung wala na talagang solusyon upang ayusin ang gusot sa pagitan ng mag-asawa.
Dagdag pa rito, ang Talaq ay ginagamit kapag ang nagsampa ng diborsyo ay ang lalaki at Khul'a naman kung babae. Ang mga kalalakihan, base sa batas ng Islam, ay hindi kinakailangan ng mga batayan upang maghain ng diborsyo. Ngunit, sa usaping pag-aari, ang anumang mga bagay na natanggap ng babae mula sa kanyang asawa, habang sila ay nagsasama, ay hindi maaaring hatiin. Samantala, ang pag-aari ng mga lalaking asawa ay mahahati alinsunod sa kontrata ng mag-asawa. Matapos man ang relasyon ng mag-asawa, may karapatan pa rin ang mga kababaihan sa pagtanggap ng sustento sa kanilang mga asawa.
MGA
SANGGUNIAN:
Alsunna.org.
(n.d.). Divorce rules in Islam. Retrieved on November 28, 2014 from
http://alsunna.org/Divorce-Rules-in-Islam.html#gsc.tab=0
BBC
(2014). Islam: Marriage and divorce. Retrieved on August 3, 2014 from
http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/rs/relationships/ismarriagedivorcerev2. shtml
Esposito, J. (2002). Women in Muslim family
law. Syracuse University Press: Syracuse, NY.
Huda.
(n.d.). Steps to an Islamic divorce. Retrieved on November 28, 2014 from
http://islam.about.com/od/marriage/ss/stepstodivorce_3.htm
IslamicShariaCouncil.
(n.d.). Talaq. Retrieved on November 28, 2014 from
http://www.islamic-sharia.org/talaq/
IslamWebEnglish.
(2012). Divorce in Islam. Retrieved on November 28, 2014 from
http://www.islamweb.net/emainpage/articles/92752/divorce-in-islam
Nazeer
Ahmed, A.H. (n.d.). Talaaq, khul’a or divorce. Retrieved on November 29, 2014 from
http://www.basicofislam.com/index.php/talaaq-khul-a-or- divorce
OnIslam.net.
(2014). Divorce: Ilamic procedure and rulings. Retrieved on November 2014, from
http://www.onislam.net/english/ask-the-scholar/family/marital-relationships/174391-divorce- islamic-procedure-aamp-rulings.html
